Evimin Enerjisi

2019 yılında ülkemizde tüketilen (faturalanmış) toplam elektrik enerjisinin  % 24,5’i yani dörtte biri kadarı evlerimizde tüketildi. Bu oran yaklaşık olarak 56 Milyon Megawatt saate karşılık gelmekte. 2020 yılında ise Covid-19 salgınından dolayı evlerimizde geçirdiğimiz sürenin artmasına paralel olarak evlerimizdeki elektrik tüketim miktarı da artmış durumda.  

Enerji verimliliği, yaşam standardımızı, üretim kalitesini ve miktarını düşürmeden, daha az enerji kullanarak aynı miktardaki işi yapabilmektir. Diğer bir deyişle, enerji verimliliği birim hizmet ya da ürün miktarında enerji tüketimini azaltmaktır. Günlük yaşantımızın hemen her anında, enerjiyi verimli kullanmaya yönelik büyük bir potansiyel bulunmaktadır.

Neden enerjimizi verimli kullanmalıyız?

• En önemli enerji kaynağı olan petrol ve kömür gibi fosil yakıtlar hızla tükenmektedir. 
• Enerji üretim ve tüketim süreçlerinde ortaya çıkan sera gazı emisyonları küresel ısınma ve iklim değişikliğinin en önemli nedenleri arasındadır.
• Kullandığımız enerjinin % 60’ı yurt dışından döviz ödeyerek satın alınmaktadır. 
• Evimizde tükettiğimiz enerjinin faturası aile bütçemizin önemli harcama kalemlerindendir. 
• Enerji faturalarımızı düşürmek, aile ekonomisine katkıda bulunmak, ülkemizin enerjide dışa bağımlılığı azaltmak ve gelecek nesillere yaşanılabilir bir çevre bırakmak için enerji, verimli kullanılmalıdır. 

Peki, evlerimizde enerjimizi doğru yönetiyor muyuz?

Evlerimizde alacağımız bazı önlemler ve enerji tüketim alışkanlıklarımızdaki küçük değişiklikler bizlere çok şeyler kazandıracaktır. Bu köşemizde sizlere evlerinizde alacağınız basit önlemleri,  elektrikli ev eşyaları ve aydınlatma araçlarını satın alırken nelere dikkat etmeniz gerektiğini, bu eşyaların doğru kullanımının önemini ve tüketimlerimizi yönetmek için doğru tarifeyi seçmenin faydalarını anlatmaya çalışacağız.

Elektrikli Ev Eşyaları:

Teknolojinin her geçen gün ilerlemesi, mutfak ürünlerinden kişisel bakım ürünlerine kadar hayatımızı her açıdan kolaylaştıran elektrikli ev aletlerinin yaşamımızın bir parçası olması ve hızlı nüfus artışının etkisiyle, enerji talebi ve enerji maliyetleri artıyor. 

Enerji tasarrufu sağlayan elektrikli ev aletleri kullanarak, istenilen hizmet ve konfor seviyesini etkilemeksizin daha az enerji tüketerek elektrik fatura giderleri azaltılabilir. Enerji verimli aletler satın alırken daha fazla ödenir. Fakat enerji verimli aletler uzun süreli kullanımlarda tasarruf sağlar. Başlangıçta ucuz ama verimi düşük bir aleti tercih etmek mantıklı gelebilir; fakat bu seçimin, sizi her ay daha yüksek elektrik faturası ödemeye mecbur bırakacağını da göz ardı etmeyin.

Enerji etiketi bulunan elektrikli ev aletlerini seçerek; alacağınız ürünün yılda ne kadar enerji tüketeceği bilgisine satın alma sırasında sahip olursunuz. “Enerji Verimliliği Etiketi” sınıflandırması bir cihazın yıllık enerji tüketimi bazında A, B, C, D, E, F ve G harfleriyle ifade edilen yedi gruptan oluşur. A harfi en düşük enerji tüketim sınıfını gösterir. A sınıfı bir elektrikli alet almanız durumunda ortalama enerji tüketiminden % 45 daha az enerji tüketirsiniz.

Buzdolabı 

• Buzluk ve soğutma sıcaklıklarını doğru ayarlayın 
• Soğutma bölüm sıcaklığı 4-5 derece, dondurucu bölüm sıcaklığı -20 -18 derece olmalı.
• Buzdolabını diğer beyaz eşyalara yakın yerleştirmeyin, dolap ısısını düşürür! 
• Güneş alacak yerlerden, radyatör ve ısı kaynaklarından uzağa yerleştirin ki enerji tüketiminiz %25 azalsın. 
• İçini mümkün olduğu kadar dolu ve düzgün yerleşmiş tutun! 
• Buzdolabına gıdaları kapalı kaplarda koy, kapısını açık bırakma Buzdolabın kapısını sık sık açıp kapamayın! 
• Yemekleri soğuduktan sonra buzdolabına koyun ki hem dolabınız hem de yemekleriniz bozulmasın. 
• Düzenli olarak bakım yaptırıp temizleyin! 
• İhtiyaç duyulan büyüklükte bir soğutucu seçin, fazlasına gerek yok! 
• Derin dondurucusu üstte veya altta olan modeller, yan yana olanlardan daha verimlidirler! 

Çamaşır Makinesi 

• Makineyi doldurun, tam kapasite çalışsın.
• Ekonomik ve kısa programlar kullanın, zaman kazanırsınız. 
• Düşük su sıcaklığını tercih edin, çamaşırlarınız da yıpranmamış olur.
• Makinenizin bakımlarını düzenli yaptırın, ömrü uzar.
• Yukarıdan yüklemeli modeller yerine önden yüklemeli modeller kullanın.
• Daha az deterjan kullanın, sağlığınızı da koruyun.
• Düşük sıcaklık eşittir uzun ömürlü çamaşır. 
• Kısa programlar hem para hem zaman kazandırır. 

Bulaşık Makinesi 

• Bulaşıklarınızı elde yıkamayın, makine kullanın.
• Makinayı doldurun tam kapasite çalıştırın. 
• Su girişini sıcak suya bağlayın.
• Ekonomik devirli düşük sıcaklık programını kullanın, bulaşıklarınız temiz olacaktır! 
• Bulaşıklar için en verimli yıkama sıcaklığı 50 derecedir. 
• Filtre ve tahliye kısımlarını temizlemeyi unutmayın! 

Fırın

• Fırın kapağını sık sık açıp kapatmayın ve kapağı uzun süre açık bırakmayın! 
• Cam ve seramik kaplar kullanın, böylece fırın sıcaklığını 15 derece düşürülebilirsiniz! 
• Pişirme süresinden birkaç dakika önce fırını kapatın, yemeğiniz pişmeye devam eder! 
• Gerekli olmadıkça ön ısıtma yapmayın! 
• Fırında birden fazla yemek pişirebilirsiniz, az zamanda çok iş çıkar! 
• Yiyecekleri düşük sıcaklıkta pişirebilirsiniz vakit alır ama lezzeti artar! (?) Tencere ve tava kapaklarını kapatın, buharı kaçmasın! (“Kapağı kapatın enerji buharlaşmasın”) 

Televizyon 

• Televizyonu kumandadan değil düğmesinden kapatın! ( LED, LCD ve plazma televizyonların için bu durum geçerli değildir.) 
• Televizyonun sesini kısık tutun! 

Klima 

• Elektronik termostatlı klima kullanın! 
• Kontrollü olarak gerektiği zaman kullanın! 
• Temizlik ve bakımını düzenli yapın! 
• Dış ünitesini korunaklı bir yere yerleştirin! 
• Klimanız doğrudan güneş ışığı almasın Mekâna uygun düşük kapasiteli modeller tercih edin!

Elektrikli Su Isıtıcısı (Kettle)

• Cihazı kullanmadığınız zamanlarda fişini prizden çekin! 
• Oluşan kireç ve tortuları sık sık temizleyin! 
• Cihazınızı filtreyle kullanın! 
• İhtiyacınız kadar su ısıtın! 

Ütü 

• Buhar ayarı ve buhar kapasitesi yüksek olan bir model seçin! 
• Termostat ayarlı olması önemli! 
• Çamaşırlarınızı nemli olarak ütüleyin, daha kolay ütülenir! 
• Taban malzemesi çizilmeyen kaplama olsun! 
• Kendi kendine kireç tabakasını temizleyebilmesi önemli! 

Elektrik Süpürgesi

• Torbasını sık sık boşaltın! 
• Eskimiş fırçaları yenileyin! 
• Torbalı yerine su hazneli süpürgeleri tercih edin! 
• Motor, fırça ve boru bölümünü temizlemeyi unutmayın! 
• Süpürge düşük güç oranında da çalışır unutmayın! 

Saç Kurutma Makinesi 

• Saçınızı havlu ile iyice kurulayın kuruladıktan sonra makineyi kullanın! 
• Düşük sıcaklıkta kısa süreyle kurutmayı deneyin, saçınıza da zarar vermemiş olursunuz! 

Elektrikli Isıtıcılar (Şofben/Termosifon) 

• Şofbeniniz kullanacağınız yere yakın olsun! (en fazla 6 metre) 
• Sıcak su borularınızı izole ettirmeyi ihmal etmeyin! 
• Termostat ısının maksimum 50 dereceye ayarlayın. 
• Tatile giderken şofben ve termosifon gibi su ısıtıcılarınızı kapatmayı unutmayın! 
• Sıcak ve soğuk su bağlantılarına tek yönlü vana takın! 
• Su sızıntılarına dikkat edin, varsa mutlaka onarın! 
• Termosifonu dolu olarak çalıştırın. 

Aydınlatmada Enerji Yönetimi 

Enerji kullanımında ısıtma-soğutma sistemlerinden sonra en çok elektrik tüketen kısım aydınlatmadır. Aydınlatma; enerji tüketiminin evde %20 ile 30’unu oluşturmaktadır.

Lümen değerine dikkat edilmeli!

Elektriği tasarruflu kullanmak ve aydınlatmadan en iyi verimi alabilmek için ampul seçiminde dikkatli olmak gerekiyor. Ampul seçerken öncelikle ne kadar aydınlattığına bakılmalı. Bunun için de lümen değerine dikkat edilmeli. Lümen değeri ne kadar yüksek ise aydınlatma o kadar fazla oluyor. Tasarrufun en ideal düzeyde sağlanması için ışıksal verim oranına bakılmalı. Bu lümen değeri ile Watt cinsinden elektrik tüketiminin birbirine oranı. Lümen değerinin daha yüksek ancak elektrik tüketiminin en düşük olduğu ampuller en cazip ampuller olarak öne çıkmaktadır. Bir ampulün ne renk olduğu ise sıcaklığı ile anlaşılıyor. Düşük Kelvin sarı, büyük Kelvin beyaz ışık veriyor. 

Ampul alırken dikkat edilmesi gereken bir diğer konu şekli. Ampul seçerken sadece görsel olarak değil kullanacağınız alana göre de karar verilmesi gerekiyor. Çünkü ampulün şekli ışığı nasıl yansıttığını da etkiliyor. Örneğin tavandan sarkan bir aydınlatma için çubuk, spiral gibi çok yönlü ampuller tercih edilebilir. Lambada kullanmak için geniş mum ampul doğru bir seçenek olabilir. Işığı yanlış açıyla yayan bir ampul hem gözler için zararlı olabilir hem de mekânı istenildiği gibi aydınlatmaz. Bu nedenle ampulün nerede ne amaçla kullanılacağına dikkat edilmesi gerekiyor. 

LED ampullerin ömürlerinin diğer tüm ampullere kıyasla çok uzun olduğunu da unutmamak gerekir. Genellikle LED ampullerin ömürleri 50 bin saate kadar ulaşıyor, bu da günde 8 saatlik bir kullanımla 17 yıla karşılık gelmektedir. LED ampullerin fiyatı normal ampullerden daha pahalı olsa da standart ampullerden 50 kat, halojen ampullerden 20-25 kat, floresan ampullerden ise 8-10 kadar daha uzun ömürlüdür.  LED ampuller sağladığı tasarrufla aylar içerisinde fiyatını amorti ederken, uzun ömürlü olması da bütçenizi ayrıca fayda sağlamaktadır.

Tarife Yönetimi 

Elektronik sayaçların hayatımızı girmesiyle aklımızı en çok karıştıran konular; elektronik sayacımızın olduğunu düşünerek üç zamanlı tarifeye geçtiğimizi sanmamız ve üç zamanlı tarifeye geçtikten sonra aynı tüketim alışkanlığı ile faturalarımızın düşeceği yanılgısına düşmemiz. Tasarruf yapmaya çalışırken tam tersi bir durumla karşılaşmamak için tüketicinin kullanım alışkanlıklarını iyi bilmesi gerekmektedir.

*Burada fiyatı değişen kalem enerji birim fiyatınızdır. Dağıtım bedeli birim fiyatınız tarife seçiminiz ne olursa olsun değişmeyecektir. 

* Çok zamanlı tarife uygulamasında; sayaç saati sürekli yaz saati uygulamasına göre güncellenmemiş sayaçlar için,  Ekim Ayının Son Pazar Günü ile Mart Ayının Son Pazar Günü arasında Gündüz 07-18, Puant 18-23, Gece 23-07 saatleri arasında; Mart Ayının Son Pazar Günü ile Ekim Ayının Son Pazar Günü arasında Gündüz 06-17, Puant 17-22, Gece 22-06 saatleri arasında; sayaç saati sürekli yaz saati uygulamasına göre güncellenmiş sayaçlar için yıl boyunca Gündüz 06-17, Puant 17-22, Gece 22-06 saatleri arasındadır.

01 Temmuz 2020 tarihinden itibaren geçerli EPDK tarifelerine göre 1 kWh elektrik enerjisinin bedelleri (vergi ve fonlar dâhil) yukarıdaki tablodadır.

Hangi Elektrik Tarifesi Avantajlı?

Bunu anlamanın en iyi yolu elektrik faturanızı incelemektir. Elektrik faturanızda tarifeniz ne olursa olsun gündüz, puant ve gece tüketim miktarlarınız ayrı ayrı belirtilir. Bu miktarların gösterildiği tabloda tüketim satırını bulursanız her aralıkta tükettiğiniz miktarları görebilirsiniz. Eğer tarife değiştirmeyi düşünüyorsanız faturadaki zaman aralıklarına göre tüketiminize bakmadan karar vermeyiniz.

Hadi bu durumu biraz daha somutlaştırıp bir örnekle açıklayalım?

Son dönem elektrik faturanız geldi. Faturanızda yer alan ilk okuma ve son okuma tarihleri ile gündüz, puant, gece ve toplam olmak üzere tüketim miktarlarınıza bakmanız gerekiyor. 

Yukarıdaki faturanın tüketim bilgileri alanına baktığımızda faturamızın 29 günlük olduğunu, toplamda 205 kWh tüketmek suretiyle: gündüz zaman aralığında 95, puant zaman aralığında 35 ve gece zaman aralığında 75 kWh tüketim yapıldığı görülmektedir.

Buna göre Tek Zamanlı Tarife kullanıyor olsaydık:

Toplam Tüketim Miktarı (kWh) x Elektrik Birim Fiyatı (TL) (Vergi ve Fonlar eklenmiş)

205 x 0,7102= 145,60 TL tutarında elektrik faturamız çıkacaktı.

Çok-Üç Zamanlı Tarife kullanıyor olsaydık: 

Gündüz Tüketimi x Elektrik Birim Fiyatı (Vergi ve Fonlar Dâhil)   95 x 0,7195 = 68,35 TL

Puant Tüketimi x Elektrik Birim Fiyatı (Vergi ve Fonlar Dâhil)     35 x 1,0567 =  37 TL 

Gece Tüketimi x Elektrik Birim Fiyatı (Vergi ve Fonlar Dâhil)       75 x 0,4498 =   33,74 TL

Toplam fatura tutarı 139 TL olarak tahakkuk edecektir. 

Siz de tüketimlerinizi aşağıdaki hesaplama motoruna girerek tek ve çok zamanlı tarifelerle oluşacak fatura tutarlarını karşılaştırabilirsiniz.

* Fatura tutarlarına fon ve vergiler dâhil toplam tutardır.

* AG Mesken Tek Terim Tek ve Çok Zamanlı tarifelere göre hesaplama yapılmaktadır.

Bilinmesi Gerekenler:

• Üç zamanlı tarifede amaç; tüketicinin özellikle puant tarife (17:00-22:00) saatlerinde elektrik tüketimini azaltması ve daha çok gece (22:00-06:00) tüketimine yönelmesidir. Bunun için çamaşır, bulaşık ve ütü gibi işlerinizi gece zaman dilimlerinde yapmanız, ısıtma ve soğutma amaçlı kullanımların olduğu dönemlerde de gece tüketim yapılması fatura bedelinizi düşürebilecektir. 
• Üç zamanlı tarife kullanımı doğru yönetilmesi gereken bir süreçtir. Yukarıda belirttiğimiz hususlara dikkat edilmemesi durumunda fatura tutarınız çok daha yüksek gelebilir.
• Üç zamanlı tarifeye geçmek isteyen tüketicilerin bulundukları İl veya İlçede Görevli Tedarik Şirketi Müşteri Hizmetleri Merkezlerine yazılı başvurmaları gerekmektedir. Şirketimizden ulusal tarife üzerinden enerji alan tüketicilerimiz (link) adresinden veya 444 69 96 numaralı Çağrı Merkezimizden de başvuru yapabilirler.
• Bir takvim yılında iki kez olmak üzere tarife değişikliği için başvuru yapabilirsiniz.
• Tarife değişikliği başvurunuz, içinde bulunulan fatura döneminden sonraki fatura döneminde uygulamaya başlanacaktır.
• Elektronik sayacınızın bulunmaması bu tarifeye geçmeniz için bir engel değildir. Başvurunuz durumunda talebiniz görevli dağıtım şirketine iletilecek ve dağıtım şirketince mevcut mekanik sayacınız elektronik sayaçla değiştirilecektir.
• Mevcut tarifenizi faturanızın tüketici grubu alanında görebilirsiniz. AG Mesken Tek Terim Tek Zamanlı veya AG Mesken Tek Terim Çok Zamanlı Gibi.
• Puant tarife zaman aralığında elektrik birim fiyatının yüksek olmasının sebebi ilgili saatlerde artan enerji talebinden kaynaklanmaktadır.

Tasarruf az malı çoğaltır, İsraf ise çok malı azaltır.

Hz. Ali

Faydalı Linkler:

http://www.yegm.gov.tr/verimlilik/b_enver_bilinclendirme.aspx

https://enerji.gov.tr/enerji-verimliligi